İstanbul, 9 Mayıs 2023—Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) Salı günü yapılan bir açıklama ile Türkiyeli yetkililere kısa süre önce farklı mahkemeler tarafından haber veya yorumları nedeniyle ceza verilen dört gazetecinin temyizlerine itiraz etmemeleri ve medyanın yargı yoluyla taciz edilmemesini sağlamaları için çağrıda bulundu.
İlgili haberlere ve CPJ ile temasa geçen gazetecilerin verdiği bilgilere göre 20 Nisan’dan bu yana gazeteciler Sinan Aygül, Bülent Mumay, Ferhat Çelik ve İdris Yayla yetkili makamlar tarafından çalışmaları sebebiyle farklı kanun maddelerine göre suçlu bulunup 4.5 aydan 20 aya kadar hapis cezalarına çarptırıldılar. Dört gazeteci de tutuklu değil; birinin cezasının infazı ertelendi ve diğerleri temyiz süreci boyunca serbestler.
Bu dört gazeteci adli düzeyde, eski İstanbul Büyükşehir Belediyesi yönetiminde ve devlet destekli bir hayır kurumunun yerel bir şubesinde yaşanan olaylarda yolsuzluk ve usulsüzlük yapıldığına iddialarına dair haber yaptılar veya yorumda bulundular.
Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı için seçimler 14 Mayıs’ta yapılacak.
CPJ’in Türkiye temsilcisi Özgür Öğret: “Gazeteciler Sinan Aygül, Bülent Mumay, Ferhat Çelik ve İdris Yayla’ya son günlerde verilen cezalar Türkiyeli yetkililerin gazeteciliği suç sayma yönündeki hatalı ezberinin en son örneklerini oluşturuyorlar” dedi ve ekledi: “Yetkililer bu gazetecilerin temyizlerine itiraz etmemeliler. Yaklaşan seçimlerden her kim zaferle ayrılırsa ayrılsın, yeni hükümet medyanın sürekli yargı tacizi korkusuyla çalışmaması için gerekli yasal reformları yapmalıdır.”
İlgili haberlere, CPJ’e konuşan Aygül’e ve CPJ’in incelediği mahkeme belgelerine göre, Tatvan 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 20 Nisan’da verdiği karar gereğince gazetecinin 2020 yılının Ağustos ayında bir işyerinin dokunulmazlığını ihlal suçunu işlediği için 4 ay 15 gün hapis cezasına çarptırıldığı 2 Mayıs’ta kendisine tebliğ edildi.
Bitlis News haber sitesinin sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni olan Aygül aynı zamanda Bitlis Gazetecileri Cemiyeti Başkanı. Suçlama gazetecinin Kızılay tarafından ihtiyaç sahiplerine verilmesi gereken etlerin usulsüz şekilde bir otel mutfağına gönderildiği iddiaları üzerine yaptığı bir habere dayanıyor.
2020 yılının Ağustos ayında Battal Taşar işyeri dokunulmazlığını ihlal etmekten Aygül aleyhinde şikayette bulundu. İktidar partisinden Bitlis Milletvekili olan kardeşi Cemal Taşar ile söz konusu otelin ortağı olan Battal Taşar aynı zamanda Kızılay’ın Tatvan Şube Başkanı’ydı.
Aygül otelin mutfağına izinsiz olarak girdiğini inkar etmedi ancak kamu yararı adına davrandığını savundu. İlgili haberlere göre Taşar 2020 yılının Eylül ayında kendisine karşı bir karalama kampanyası yürütüldüğünü iddia ederek Kızılay’daki görevinden istifa etti.
Mahkeme Aygül’e “basit yargılama” yöntemiyle ceza verdi yani duruşma olmadan karar verildi ve cezada indirim yapıldı. Aygül CPJ’e temyize gittiğini ve böylece davanın duruşmalı şekilde yeniden görüleceğini ancak şimdi de altı ay ceza almaktan endişe ettiğini söyledi. Gazeteci şu anda serbest.
Bir diğer vakaya dair haberlere göre Van 2. Ağır Ceza Mahkemesi 5 Mayıs günü Çelik ve Yayla’yı “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermekten” suçlu buldu. Suçlama 2020 yılında Van’da askeri personelin iki kişiyi bir helikopterden attığı yönündeki iddiaları soruşturan bir savcıya dair yapılan habere dayanıyor.
Mezopotamya Ajansı İmtiyaz Sahibi Çelik ve Jiyan Haber İmtiyaz Sahibi Yayla 15’er ay hapis cezasına çarptırıldılar. Temyiz süresince serbestler. Polis Nisan ayında Çelik’in Diyarbakır’daki evini başka gazetecilerin tutuklanmasına yol açan geniş bir operasyonunun parçası olarak bastı.
Ayrıca, ilgili haberlere ve CPJ’in incelediği mahkeme belgelerine göre, İstanbul 59. Asliye Ceza Mahkemesi Deutsche Welle editörü Bülent Mumay’ı 2020 yılında İstanbul belediyesinde yolsuzluk iddialarına dair bazı haberlerin sansürlenmesi üzerine attığı bir tweet sebebiyle “kişisel bilgileri elde etmek veya yaymaktan” suçlu buldu.
20 ay hapis cezası alan Mumay, mahkeme cezasının infazını ertelediği için serbest ve gelecek beş yıl içinde başka mahkumiyet almazsa öyle kalacak.
CPJ’in yorum almak için e-posta gönderdiği İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı e-postalara cevap vermediklerini bildiren bir yanıt verdi. CPJ’in yorum almak için Van ve Bitlis Cumhuriyet Başsavcılıkları ile Cemal Taşar’ın Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki makamına gönderdiği e-postalara yanıt gelmedi. CPJ Battal Taşar’ın avukatının ofisini arayıp not bıraktı ancak geri arayan olmadı.
[Editörün Notu: Sekizinci paragraftaki tarih bilgisinde yapılan bir hata haber yayınlandıktan sonra düzeltilmiştir.]