تقلا برای زنده ماندن در داخل یک شبکه خبری افغانستان

تهدید، توهین، لت و کوب، و سانسور: کارمندان سابق آریانا نیوز چالش های وحشتناک یک سال تحت کنترل طالبان را شرح می دهند.

برای شریف حسنیار روزنامه نگار کهنه کار، آخرین نقطه شکست در سپتمبر سال گذشته رقم خورد. طالبان تقریباً یک ماه پیش از آن، دولت منتخب اشرف غنی، رئیس جمهورافغانستان را سرنگون کردند و آخرین سربازان آمریکایی از آن زمان در یک رقابت پرهرج و مرج برای خروج از افغانستان، عقب نشینی کردند. حسنیار به عنوان رئیس آریانا نیوز، یک شبکه تلویزیونی مستقل، در ابتدا به کارکنان وحشت زده خود دستور داده بود که روی کار خود متمرکز بمانند. حسنیار به من گفت: «ما می دانستیم که تحت رژیم طالبان، تمام آزادی های مدنی بسیار محدود خواهد بود. “اما با وجود این همه، من سعی می کردم روحیه همکارانم را بلند نگه دارم… و کارکنان خود را تشویق کنم که بدون ترس کار کنند.”

فشارها به طور پیوسته افزایش یافت – مستقیماً از جانب عوامل طالبان که برخی از خبرنگاران را مورد لت و کوب قرار دادند یا منازل کسانی را که مخفی شده بودند، بررسی کردند و به طور غیرمستقیم از جانب مدیران آریانا که می گفتند شبکه باید از روی احتیاط  دست به خود سانسوری بزند. حسنیار خود مستقیماً احساس خطر کرد و در اول سپتمبر کشور را به مقصد پاکستان ترک نمود. وی از آنجا به اجرای عملیات خبری پرداخت و همچنان معتقد بود که ممکن است شبکه به پوشش رویدادهای زنده مانند قبل ادامه دهد. هنگامی که یکی از مدیران خبری او با وی به تماس شد تا از او راهنمایی بخواهد که چگونه یک اعتراض تعداد زیادی از زنان افغان را پوشش دهد، حسنیار به او دستور داد که این اعتراض را به صورت زنده پخش کند و از تحلیلگران افغان دعوت کند تا در مورد آن، روی آنتن صحبت کنند.

طولی نکشید که تلفن همراه حسنیار شروع به زنگ زدن کرد. مقامات استخباراتی طالبان چندین بار تماس گرفتند و از او خواستند که این برنامه را قطع کند. با این حال، حسنیار به دستورات طالبان سرفرود نمی آرد، اما پس از مدت کوتاهی، مقامات استخباراتی ریش دار طالبان، به دفاتر آریانا در مرکز رسانه یی بیات میرسند. آنها تهدید کردند که اگر پوشش زنده تظاهرات زنان بلافاصله پایان نیابد، شبه نظامیان طالبان دروازه های مجتمع مرکز رسانه یی بیات( (BMC را می بندند و از خروج یا ورود کارکنان به ساختمان جلوگیری می کنند.

احسان الله «احسان» بیات، مدیر بازرگانی و شخص مخیر افغان آمریکایی، در سال 2014 ساختمان پنج طبقه مرکز رسانه یی بیات (BMC) را در فاصله 6 کیلومتری کاخ ریاست جمهوری افغانستان اعمار کرد. مرکز رسانه یی بیات (BMC) علاوه بر اینکه مقر عملیات رسانه یی بیات بود همچنین شرکت مخابراتی افغان بیسیم ((AWCC  که بیات اکثریت سهام آن را در اختیار دارد و بیش از 5000 نفر در آن کار می کنند نیز در آن قرار دارد. با به خطرافتادن معیشت و امنیت بسیاری از مردم، حسنیار تحت فشار نه تنها از سوی طالبان در این مرحله، بلکه همچنین از جانب مدیران ارشد درون سازمانش – به کارکنان خود دستور داد تا پوشش زنان معترض را قطع کنند.

حسنیار، پس از زمان کوتاهی در 10 سپتمبر آریانا نیوز را ترک کرد.

حسنیار یکی از بی شمار روزنامه نگاران افغان است که رویاهایش برای داشتن یک رسانه آزاد در افغانستان به سرعت به پایان رسیده است. بسیاری از آنها زمانی شغل خود را از دست دادند، که تسلط طالبان منجر به سقوط اقتصادی شد. دیگران مانند او برای فرار از سرکوب توسط طالبان، از کشور فرار کرده اند. حسنیار خانه اش را رها کرد و پدر، مادر و چندین خواهر و برادرش را پشت سر گذاشت و تا حد زیادی از آرزوهای خود برای کمک به ساختن یک افغانستان آزادتر و دموکراتیک دست کشید.

ارعاب و آزار و اذیت

روایت آریانا نیوز که زمانی یکی از شبکه های تاثیرگذار در افغانستان بود، بیانگر مشکلاتی است که اکنون رسانه های این کشور با آن روبرو هستند. در زمان خروج حسنیار، طالبان از جمله افرادی از اداره عمومی استخبارات (GDI) موجی از سانسور، تهدید، ترس، بازداشت، ضرب و شتم و آزار و اذیت خبرنگاران  در آریانا نیوز و سایر رسانه ها را به راه انداختند. پس از خروج حسنیار، افزایش سرکوب خبرنگاران باعث شد که حداقل سه تن از جانشینان او به عنوان رئیس آریانا نیوز نیز از افغانستان فرار کنند.

اکنون، یک سال کامل پس از تسلط طالبان، گردآوری اخبار انتقادی در افغانستان توسط رسانه های محلی بسیار دشوار است. این نیاز به صبر، شجاعت و تمایل خبرنگاران و مجریان اخبار تلویزیون برای به خطر انداختن خود، خانواده و دیگران دارد. در چنین شرایط وخیم، شاید به سختی بتوان به خاطرآورد که شکوفایی رسانه های افغانستان یکی از موفقیت های بزرگ دوره ای بود که نیروهای ایالات متحده و بین المللی بر کشور نظارت داشتند. هزاران خبرنگار افغان، از جمله صدها زن، برای تعداد فزاینده ای از روزنامه ها، شبکه های رادیویی و تلویزیونی کار می کردند. کمک کنندگان بین المللی، از جمله دولت و ارتش ایالات متحده، ده ها میلیون دالر را صرف حمایت این صنعت کردند. در کشوری که دو دهه قبل از آن – در جریان اولین دوره قدرت طالبان – اصلاً به کسی اجازه استفاده تلویزیون یا عکاسی داده نمی شد، تعداد زیادی از جوانان برای پیوستن به صنعت خبر رقابت می کردند.

آریانا نیوز و شرکت هم عضوش، شبکه رادیویی و تلویزیونی آریانا (ATN)، اخبار، موسیقی، فرهنگ و حتی کمدی را در 34 ولایت افغانستان پخش میکرد. گروه تجاری بیات (ATN) را در سال 2005، تقریباً چهار سال پس از سرنگونی طالبان توسط نیروهای ایالات متحده و بین المللی در پاسخ به حملات تروریستی 11 سپتامبر در ایالات متحده، تأسیس کرد.( ATN) بر سرگرمی، درامه های خارجی، امور جاری و پوشش ورزشی متمرکز بود. در سال 2014 – دوره امید و آرمان گرایی – بیات به تاسیس شبکه هم عضو تلویزیونی دیگر که کاملآ به اخبار به بپردازد، مصمم شد.

او با حسنیار، که در آن زمان مدیر ارشد طلوع نیوز، یکی دیگر از شبکه های تلویزیونی مستقل با پوشش نشراتی 24 ساعت در هفته بود، تماس گرفت تا به تحقق این ایده کمک کند. حسنیار می گوید که بیات با گفتن این که هدف او ارتقای آزادی بیان و تقویت نظام دموکراتیک است، او را وارد این معامله جدید کرد.

حسنیار در راه اندازی شبکه جدید مشتاق بود و به نوبه خود درخواست اختیارات کامل – عاری از هرگونه دخالت مالک یا مدیران تجاری بیات را به عنوان شرط پذیرش پیشنهاد کرد. او می گوید که بیات موافقت کرد، مشروط بر اینکه آریانا طرفدار هیچ گروه سیاسی نباشد و گویندگان اخبار مستقیماً به هیچ افغانی توهین نکنند. حسنیار آن شرایط را پذیرفت و کار را به عهده گرفت.

به گفته دو تن از مدیران سابق آریانا نیوز که نخواستند نامشان فاش شود، بیات همیشه به تعهد خود پایبند نبود، اما دخالت های او در سال های اولیه پخش آریانا نیوز نادر بود. آنها گفتند که در یک مورد، بیات تحقیقات در مورد یک موضوع زمین را رد کرد و گفت که این می تواند قراردادهای او با نیروهای بین المللی را تضعیف کند و به روابط او با دولت افغانستان آسیب برساند.(زمانی که کمیته محافظت از خبرنگاران(CPJ) از بیات در مورد این موضوع و موارد دیگر پرسید، یکی از سخنگویان وی از ارائه فهرست سوالات (CPJ) به بیات خودداری کرد و در عوض بیانیه کتبی حبیب درانی مدیرعامل فعلی (ATN) را به (CPJ) فرستاد. در بخشی از بیانیه درانی آمده است. “پس از بیش از 17 سال فعالیت در چنین محیطی با سرعت و سرعت در حال تغییر، کارمندان اختلاف نظر خواهند داشت و نظرات و دیدگاه‌های متفاوتی در مورد موضوعات مختلف خواهند داشت.”

به هرنحو، هردو شبکه زمانی دست خوش تغیر شدند که با گسترش شورش طالبان، در سال 2018، روزنامه‌ نگاران به تعداد فزاینده‌ ای زخمی یا کشته می شدند و مدیران سابق گفتند که بیات بیشتراوقات در پوشش نشراتی مداخله می کرد. در سال 2020، کووید-19 نیز در سراسر کشور موج می زد و اقتصاد را تضعیف می کرد و به تجارت آسیب می رساند.

آریانا نیوز دو دستگاه ولایتی خود را در هرات و مزارشریف در سال 2020 بسته کرد و اکثر کارکنانش را در این دو ولایت از جمله بسیاری از زنان را اخراج کرد. به گفته حسنیار، علی اصغری، رئیس پیشین آریانا نیوز، و وارث حسرت، مدیر سابق برنامه های سیاسی در این شبکه، آریانا و آریانا نیوز تا زمان سقوط حکومت غنی در سال 2021، تقریباً 130 کارمند خود را اخراج کرده بودند که این، تعداد مجموعی کارمندان را به 270 تن رساند.

استعفای اجباری

با این حال، تسلط طالبان در سال 2021 منجر به تخریب گسترده ی اکثر رسانه های افغانستان شد. به گفته حسنیار، چندین مجری تلویزیون آریانا و آریانا نیوز و کارمندان زن با سقوط کابل در15 اگوست به سادگی کار خود را ترک کردند. اما داستان کامل پیچیده تر است.

رویا نادری که مجری برنامه های صبحگاهی با محوریت مسائل اجتماعی و یکی از مجریان محبوب شبکه تلویزیونی آریانا بود، به کمیته محافظت از خبرنگاران گفت که در آن روز در دفتر حضور داشت. مدیران آریانا به زنان در این شبکه گفتند که طالبان در حال نزدیک شدن به شهرهستند و ایستگاه تلویزیون را ترک کنند. نادری به کمیته محافظت از خبرنگاران گفت که وقتی به خانه رسید، از ترس اینکه چه اتفاقی می افتد اگر شبه‌ نظامیان طالبان او را با لباس دیگری ببینند، لباس‌های سیاه بلند پوشید و منتظر ماند تا ببیند آینده‌ اش چگونه خواهد بود.

نادری به خاطر می ‌آورد که چهار روز بعد، شخصی از بخش منابع بشری شبکه تلویزیونی آریانا به منظور درخواست استعفا وی با او تماس گرفته و گفته که طالبان مجریان زن را تحمل نمی‌کنند. او می‌گوید که با وجود اینکه او و دیگر همکارانش از انتقام‌ جویی طالبان می ترسیدند، اما میخواستند سر کار بازگردند، زیرا به شدت به درآمد نیاز داشتند. اما نادری می گوید که او و بسیاری از همکاران اناث اش بدون توجه به این موضوع مجبور به استعفا شدند. (سخنگوی دپارتمان منابع بشری در شبکه تلویزیونی آریانا با استفاده از اپلیکیشن پیام رسان به کمیته محافظت از خبرنگاران گفت که کارمندان ذکر شده در این مقاله را «به دلیل به اصطلاح «فشار» طالبان اخراج نکرده است، و مخالفت نموده گفت که برای برخی از آنها اجازه رفتن داده شده بود.)

مدیران آریانا نیوز رویکرد متفاوتی نسبت به شبکه تلویزیونی آریانا داشتند. نمایندگان چندین گروه خبری، از جمله حسنیار، در اوایل سال 2021 با هم متحد شده بودند تا یک گروه ناظر به نام کانون آزادی بیان افغانستان را تشکیل دهند. پس ازتسلط طالبان، آنها تصمیم گرفتند که به پخش زنان در رادیو و تلویزیون ادامه دهند.

فوزیه وحدت، مجری آریانا نیوز، به کمیته محافظت از خبرنگاران گفت که توانسته تا 9 نومبرسال گذشته به ارائه اخبار روی آنتن ادامه دهد. او تا آن زمان حدود یک دهه برای آریانا نیوز کار کرده بود. او می‌گوید که پس از تسلط ، عوامل استخباراتی طالبان آریانا را مجبور کردند که کارمندان زن و مرد را در فضاهای کاری جداگانه جاه دهند – این روایت توسط دو مدیر ارشد سابق آریانا نیوز تأیید شد. کارمندان منابع بشری آریانا، ظاهراً در جهت طالبان، به کارمندان زن دستور داده اند که لباسهای بلند و سیاه بپوشند.

وحدت به کمیته محافظت از خبرنگاران گفت: در یک دوره بیشتر، از سال 2004 تا 2021، “ما با آزادی کامل کار کردیم.” «اما با تسلط طالبان، همه برنامه‌ها، تهیه‌کنندگان، نویسندگان خبر و مجریان تحت فشار قرار گرفتند… اغلب تهیه ‌کنندگان سؤالات خاصی به ما می دادند تا از مهمانها بپرسیم و ما نمی توانستیم فراتر از حدود برویم. با این حال، من نتوانستم این کار را انجام دهم.»

زمانی که روزنامه نگاران قوانین نانوشته شده را نادیده می گرفتند، طالبان آنها را بیشتر تحت فشار قرار می داد. وحدت می گوید: «آنها به ما گفتند که از آنها و نظام سیاسی آنها در برنامه های مان حمایت کنیم. آنها به ما می‌ گفتند که روزنامه‌ نگاران ۲۰ سال علیه آنها کمپاین کرده‌ اند و اکنون زمان آن رسیده است که با حمایت از آنها جبران خسارت کنیم.» او می گوید که در نهایت، مدیران آریانا نیوز وحدت را مجبور به استعفا کردند.

نسرین شیرزاد، یکی دیگر از مجریان اخبار و مجری برنامه های سیاسی آریانا نیوز، می گوید که در روز سقوط  کابل بی وقفه کار می کرد. حتی قبل از قدرت گرفتن طالبان، کار شیرزاد به عنوان یک مجری سیاسی و مجری اخبار آسان نبود. سنت گرایان منطقوی در زادگاه او در ولایت شرقی ننگرهار با کار او در یک شبکه تلویزیونی مخالفت می کردند. شیرزاد که تنها به دلیل نقل مکان والدینش به کابل توانست تحصیل کند، می گوید: در زادگاه او، «مکتبی برای دختران وجود ندارد». آنها دختران که در بیرون از خانه به تنهایی برای انجام کاربه تلویزیون میروند را دوست ندارند.

شیرزاد به کمیته محافظت از خبرنگاران گفت که حدود یک ماه قبل از تسلط طالبان، پولیس یک وسیله انفجاری را که در نزدیکی ساختمان آپارتمان او کار گذاشته شده بود، کشف کرد. همسایگانش او را به خاطر به خطر انداختن آنها سرزنش می‌کردند، زیرا شخصیت بلندش، او را به یک هدف تبدیل کرده بود. شیرزاد می گوید یک روز پس از سقوط کابل، اعضای طالبان برای اخراج او به آریانا نیوز فشار وارد کردند. حداقل برخی از طالبان درگیر، از اقوام منطقه زادگاه او بودند. حسنیار یادهانی میکند که تهدیدها به او و برادر شیرزاد وارد بود.

شیرزاد گفت، در21 آگوست، مدیران آریانا به او گفتند که جانش در خطر است و باید کار در تلویزیون را متوقف کند. حسنیار با تایید گفته های شیرزاد گفت که در همان زمان شخصی با او تماس گرفت که خود را از بستگان دور شیرزاد معرفی کرد. حسنیار به یادهانی میکند: «آنها به من گفتند که او دیگر اجازه پخش روی آنتن را ندارد. آنها من را تهدید کردند که اگر شیرزاد به کار در تلویزیون ادامه دهد، هر کاری که بخواهند با او انجام می دهند و من نیز را پیدا می کنند و هر کاری که بخواهند با من می کنند. شیرزاد به سمت من آمد و گریه می کرد و می پرسید چه باید بکند؟ به او گفتم که هیچ چیز ارزشمندتر از جان او نیست… من او را اخراج نکردم، اما متأسفانه مجبور شد کار را ترک کند.»

مجریان مرد همچنان می توانستند روی آنتن ظاهر شوند، اما با سانسور مواجه شدند. بیژن آرین، مجری اخبار و برنامه های سیاسی، به کمیته محافظت از خبرنگاران گفت که در یک برنامه زنده در شامگاه 16 اگوست، او سخنگوی طالبان را در مورد سیاست های آنها در مورد الزام مردان به گذاشتن ریش و زنان برای پوشاندن کامل سر و بدن شان به چالش کشید. مدیران آریانا نیوز بعداً او را به دلیل بحث در مورد موضوعات بحث برانگیز و مشاجره با سخنگوی طالبان سرزنش کردند. به گفته آرین، بعداً آن قسمت از مصاحبه از آرشیف آنلاین شبکه حذف شد.

با این حال آرین بر، به چالش کشیدن سخنگویان طالبان ادامه میدهد. زمانی که رئیس آژانس اطلاعاتی پاکستان (ISI) اندکی پس از سقوط این کشور به دست طالبان از کابل دید کرد، آرین با انعام الله سمنگانی، سخنگوی طالبان مصاحبه کرد و از او پرسید که چرا طالبان با استخبارات پاکستان سروکار دارند و نه با وزیر امور خارجه یا نماینده دیگر غیرنظامی این کشور.آرین سپس او را در مورد این دیدار بیشتر تحت فشار قرار داد – در مورد اهداف پاکستان برای افغانستان و اینکه آیا پاکستان باعث تاخیر در اعلام کابینه توسط طالبان شده است یا خیر. آرین به کمیته محافظت از خبرنگاران گفت: «این برنامه زمانی که مشکل سازتر شد مدیران از من می‌ پرسیدند چرا چنین سؤال‌های چالش ‌برانگیزی از او پرسیدم، مشکل‌. آنها به من گفتند که اگر به فشار بر طالبان ادامه دهم، چاره ‌ای جز اخراج من نخواهند داشت.»

آرین تا پایان سپتمبر 2021 به کارش در آریانا نیوز ادامه داد و پس از آن، به گفته خودش، مجبور شد مرخصی بگیرد و سپس مطلع شد که از کار اخراج شده است.، او به کمیته محافظت از خبرنگاران گفت، طالبان به آزار و اذیت او از طریق تلفن و نظارت بر خانه اش ادامه دادند تا اینکه در مارچ 2022 از افغانستان فرار کرد.

انتخاب های دشوار

مدیران آریانا نیز زیر فشار قرار گرفتند.

حمید صدیقی در سپتامبر 2021 پس از خروج حسنیار از شبکه، مسئولیت آریانا نیوز را بر عهده گرفت. صدیقی که کمتر از یک ماه در این کار دوام آورده بود، به خاطر می آورد و میگوید: «در طول تصدی من به عنوان مدیر آریانا نیوز، چندین بار اداره اسختبارات طالبان مرا به مقر این اداره احضار کرد. من سعی کردم رد کنم، اما آنها مرا تهدید کردند، در صورت که حاضر نشوم، بازداشت خواهم شد، ماموران استخباراتی در آنجا به من گفتند که دیگر به مجریان زن اجازه حضور در شبکه تلویزیون را ندهم.« من گفتم من نمیتوانم این را بپذیرم.” اما مشعل افغان، رییس وقت استخبارات در امور رسانه یی به من سیلی زد و گفت که ساکت شو و به حرفم گوش بده.» (کمیته محافظت از خبرنگاران تلاش کرد با افغان به تماس شود، تا نظر وی را در این مورد داشته باشد اما نتوانست پاسخی دریافت کند.)

صدیقی میگوید، زمانیکه از ماموران استخباراتی پرسیده است که چرا و به دلیل چه، به انجام چنین عمل زشت متصول شده اند، او را سه ساعت در بازداشت قراردادند.« در این جریان مرا مورد لت و کوب قرار دادند، توهین و تحقیر کردند و چندین بار با سلاح های دست داشته شان به سر و پشتم کوبیدند… در همان شب واحد منابع بشری آریانا نیوز مرا از وظیفه سبک دوش کردند.»

مدیر دیگری این سمت را بر عهده گرفت، اما او تنها 25 روز دوام آورد و به آلمان فرار کرد. اصغری در اواسط اکتبر2021 چهارمین سرپرست آریانا نیوز در دو ماه گذشته شد. اصغری مسلمان شیعه و از اقلیت قومی قزلباش است. طالبان سنی به او برچسب هزاره – بزرگترین گروه قومی شیعه در افغانستان را زدند و با شدیدترین الفاظ او را مورد توهین قرار دادند.

اصغری به کمیته محافظت از خبرنگاران گفت که در مدت تصدی مسئولیت خود در راس عملیات روزانه آریانا نیوز از اکتبر2021 تا می 2022، بیش از 10 بار به اداره استخبارات طالبان احضار شده و در آنجا در مورد آریانا نیوز و برنامه های آن مورد بازجویی قرار گرفته است. او می‌ گوید که طالبان تعداد زیادی – شاید در حدود 200 نفر را برای نظارت و ردیابی رسانه‌های افغانستان استخدام کرده بودند، تخمینی که عمدتاً براساس بازدیدهای او از بخش امور رسانه‌ یی اداره عمومی استخبارات به رهبری جواد سارگر در آن زمان است.

اصغری می ‌گوید که در آغاز تسلط طالبان بر افغانستان، عوامل اداره عمومی استخبارات عمدتاً بر وارد کردن فشار به شبکه تلویزیونی در مورد مسائل مهمی مانند ظاهر شدن مجریان زن یا پخش سریال‌های خارجی متمرکز بودند. اما در چند ماه آخر کار اصغری، سارگر حتی مسائل کوچک را مدیریت می کرد و با رفتن به این شبکه تلویزیونی به او هشدار می داد که اگر کاری را انجام دهد که طالبان دوست ندارند، او را دستگیر، بازداشت، یا حتی احتمالاً خواهند کشت. (سارگر در پاسخ به درخواست کمیته محافظت از خبرنگاران برای اظهار نظر در مورد این اتهامات و سایر موارد، یک پیام صوتی گذاشت و گفت این “کاملا اشتباه است” و قول داد که در این مورد بیشتر بحث کند. اما او به چندین تلاش کمیته محافظت از خبرنگاران برای تماس مجدد با او پاسخی نداد.)

اصغری می ‌گوید: «مثلاً می‌ آمدند و می‌ گفتند که نقل قول را تغیر دهیم. در هیچ کجای دنیا تغییر واژه به واژه قابل قبول نیست… اگر از تام وست، نماینده ویژه ایالات متحده [برای افغانستان] نقل کنیم که در یک خبر از(گروه طالبان گفته است)، سارگر می آمد و ما را تهدید می کرد و می ترساند که چرا ما از عبارت “گروه طالبان” استفاده کردیم و سپس به ما دستور می داد که نقل قول را تغییر دهیم و به جای آن “امارت اسلامی افغانستان” را بنویسیم.

به گفته اصغری، سارگر هر وقت که می خواست، وارد دفاتر آریانا نیوز می شد و بدون اطلاع به تمام بخش های تلویزیون سر میزد.روزنامه نگاری را به اتاق جلسه می خواست و به او دستور می داد که گوشی همراه و سایر وسایلش را بیرون بیاورد و روی میز بگذارد تا مطمئن شود که جلسه ضبط نشده است.

سارگر هرگز اصغری را به نامش صدا نمی زد. اصغری می‌گوید، در عوض می ‌گفت: «هی هزاره» و وقتی اصغری علیه سانسور بحث می‌ کرد، سارگر به شوخی تهدید می ‌کرد و می ‌گفت: «هی هزاره، یک روز می‌کشمت» یا «تو شیعه هستی و دست تکان دادن با تو (حرام) است».

سارگر اصغری را در 12 مارچ 2022 به مقر اداره عمومی استخبارات احضار کرد، جایی که یک مامور دیگر استخباراتی از او در مورد پوشش خبرهای جبهه مقاومت ملی (NRF)، یک گروه ضد طالبان،از سوی آریانانیوز، بازجویی کرد. اصغری می‌گوید در این بازجویی که ساعت طول کشید به او دستبند زدند و درباره شغل گذشته و حال اعضای خانواده‌ اش و اینکه آیا آنها با جبهه مقاومت ملی(NRF) رابطه دارند یا خیر، اطلاعاتی را جویا شده است.

سارگر در پیامی در واتس اپ که در 18 مارچ 2022 برای اصغری فرستاده و از سوی کمیته محافظت از خبرنگاران بررسی شده است، از اصغری خواسته است که چیزی در مورد ملاقات ماموران استخباراتی با رسانه ها منتشر نکند. طلوع نیوز به تازگی گزارشی را پخش کرده بود که اداره استخبارات از آن خواسته بود تا پخش سریال های خارجی تلویزیونی را متوقف کند و طالبان سه تن از کارمندان آن را بازداشت کرده بودند. در این پیام با اشاره به دستور توقف پخش سریال‌ها، آمده است: «در چند روزی که با مسئولان رسانه‌ ها ملاقات داشتیم، شرط این بود که کسی نباید این موضوعات را افشا کند. اما طلوع نیوز نافرمانی کرد،. جر و بحث ما بالا گرفت. امیدواریم در این گونه مسائل خاموشی ایجاد شود و کسی خبر را منتشر نکند. حتی [خبر] دستگیری مقامات طلوع،» 

در 22 اپریل 2022، اصغری در حالیکه در منطقه کارته سه کابل قدم میزد، یک موتر طالبان با چهار مرد مسلح به او نزدیک شد. او می گوید که آنها از موتر بیرون پریدند و او را با قفل بایسکل به شدت مورد لت و کوب قراردادند و او را “خبرنگار جاسوس” و کافر خطاب کردند. که در نتیجه از ناحیه سر آسیب دید. اصغری تصمیم گرفت که دیگر نمی تواند در افغانستان بماند و اندکی بعد به کشور دیگری فرار کرد. او می گوید هنوز در آنجا نیز احساس نا امنی می کند.

سایر خبرنگاران و مدیران رسانه های افغانستان با انتخاب های سخت مشابهی روبرو هستند. روشن نگه داشتن مشعل روزنامه نگاری کشور می تواند به معنای تعظیم در برابر دیکته های طالبان باشد. ترک کسب و کار همواره با بهای ترک خانه، خانواده، معیشت و حرفه همراه است.

برای مالکان رسانه ها، خطرپذیری مالی نیز میتواند بلند باشد

به عنوان مثال، بیات علاوه بر جایداد آریانا، در صنایع مخابراتی، برق و انرژی افغانستان نیز سرمایه گذاری های زیادی دارد. بیات گروپ وی بیش از 10000 افغان را استخدام کرده است. سه کارمند سابق آریانا نیوز که نخواستند نامشان فاش شود، به کمیته محافظت از خبرنگاران گفتند که آنها معتقدند که بیات از زمان تسلط طالبان، دست به سانسور شبکه های تلویزیون خود کرده است، زیرا او نمی خواهد جنجال ها، عملیات افغان بیسیم (AWCC)، بیات پاور و شرکتهای انرژی بیات او را تهدید.

درانی از شبکه تلویزیونی آریانا به درخواست کمیته محافظت از خبرنگاران برای اظهار نظر در مورد نظرات این کارمندان سابق پاسخی نداد. او در بیانیه اش به کمیته محافظت از خبرنگاران، تعهد سپرد که آریانا به پخش نشرات اش با کسب اطمینان از امنیت و رفاه کارکنان این شبکه که همیشه در اولویت کار آنان قرار دارد.ادامه میدهد. او گفت: « باوجود چالش‌های اقتصادی کشور، شبکه تلویزیونی آریانا همچنان برای نسل‌های آینده روی آنتن خواهد ماند.»

افرادی از درون آریانا که با کمیته محافظت از خبرنگاران صحبت کردند کمتر خوشبین هستند. اصغری می‌گوید همکاران سابق اش به او گفته‌ اند که درآمدهای آریانا نیوز، از جمله پول تبلیغات (AWCC)، اکنون تنها حدود 35 درصد از هزینه‌ های این شبکه را پوشش می‌دهد و بقیه آنرا بیات پرداخت می‌کند.

آنها همچنان به کمیته محافظت از خبرنگاران گفتند که تعداد کل کارکنان آریانا و آریانا نیوز در تلویزیون، رادیو و واحد آنلاین که در سال 2018 تقریبآ 400 تن میرسید، به حدود 60 نفر در سال 2022 کاهش یافته است. رادیو آریانا و آریانا نیوز اف ام، شش ماه پیش نشرات خود را متوقف کردند. کارمندان آریانا نیوز، همراه با واحد آنلاین آن، اکنون با موجودیت یک کارمند زن، حدود 18 نفر هستند.

چالش دیگری برای شبکه آریانا: مبارزه برای پر کردن خلأ برنامه‌ های است که به دلیل ممنوعیت طالبان در پخش سریال‌ها و سایر برنامه‌ های سرگرمی ایجاد شده است. به گفته حسنیار و اصغری، آریانان و آریانا نیوز همچنان به عنوان دو شبکه مجزا فعالیت می کنند، اما محتوای خود را به اشتراک می گذارند و آریانا به شدت به پوشش خبری آریانا نیوز وابسته است. مدیران سابق نگرانند که فشار افزایش سانسور، تهدیدها و محدودیت های مالی به زودی ممکن است، آریانا نیوز را مجبور کند که به طور کامل نشرات مشترک اش را متوقف کند و آریانا را به حال خودش بگذارد.

برای آنها و بسیاری از خبر‌نگاران دیگر افغان، اصرار مداوم طالبان بر حمایت از رسانه‌ ها «در چارچوب‌های فرهنگی ما» مشخصآ میان تهی است است.

ولی الله رحمانی پژوهشگر آسیا در کمیته محافظت از خبرنگاران است. او از سال 2016 تا سقوط کابل به دست طالبان در ماه آگوست 2021، بنیانگذار و مدیر رسانه خبرنامه، یکی از نخستین سازمانهای رسانه دیجیتل در افغانستان بود.