نیویورک، ۲۲ دسامبر ۲۰۲۰ – شمار روزنامه نگارانی که به تلافی انجام وظیفهی حرفهای خود به قتل رسیدند امسال دو برابر افزایش یافت که به افزایش کلی کشتارهای مربوط به کار منجر شد. اینها یافتههای گزارش جدید CPJ است که امروز منتشر شد.
در سال ۲۰۲۰ حداقل ۳۰ روزنامه نگار در سراسر جهان در حین انجام وظیفه جان خود را از دست دادند، که ۲۱ نفر از ایشان قربانی قتلهای تلافی جویانه شدند، که این نسبت به ۱۰ قتل ثبت شده در سال گذشته افزایش قابل توجهی داشته است. شمار افرادی که در تبادل آتش در مناطق جنگی کشته شدند به کمترین سطح خود در ۲۰ سال گذشته رسید.
مدیر اجرایی CPJ جوئل سایمون در این باره گفت: «بسیار نگران کننده است که قتل روزنامه نگاران در سال گذشته بیش از دو برابر افزایش داشته و این افزایش نشان دهندهی شکست جامعهی جهانی در مقابله با بلای کیفر ناپذیری [عوامل این نوع قتلها] است.»
کشورهایی که تعداد قابل توجهی قتل داشتند عبارتند از مکزیک و افغانستان.
مکزیک مدتهای مدیدی است که خطرناکترین کشور نیمکرهی غربی جهان برای خبرنگاران است . امسال حداقل پنج روزنامه نگار در این کشور به قتل رسیدند، که چهار مورد آنها قتل تلافی جویانه بود. روزنامه نگاران مکزیک در فضایی آکنده از قاچاق مواد مخدر و فساد ریشه دار کار میکنند و آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رئیس جمهور این کشور، نشان داده است که ارادهی سیاسی لازم برای مقابله با مصونیت از مجازات قاتلان را ندارد. به تازگی، یک قتل و موجی از پیامهای تهدیدآمیز از جانب اعضای یک باند تبهکار موجب سرکوب شدید امر گزارشگری در شهر ایگوالا در ایالت گوئرو شده است.
در سراسر جهان باندهای تبهکاری بیشترین مظنونین به قتل روزنامه نگاران بودند. با این حال در یک مورد انزجار آمیز مسئولان ایرانی روزنامه نگاری به نام روح الله زم را که برای پوشش خبری اعتراضات ضد دولتی ۲۰۱۷ به اعدام محکوم کرده بودند، در تاریخ ۱۲ دسامبر به طناب دار آویختند. از آنجا که زم در تاریخ اول دسامبر هنوز در زندان بود، نام او در گزارش سالانهی CPJ دربارهی روزنامه نگاران زندانی هم آمده است. گزارش سالانهی CPJ دربارهی روزنامه نگاران زندانی تصویری از افرادی که در آن تاریخ در سراسر جهان در زندان هستند ارائه میدهد (که امسال هم رکورد زد.)
سایمون دربارهی زم میگوید:« این تکان دهنده است که نام روح الله زم هم در فهرست سالانهی زندانیان CPJ به چشم میخورد و هم در فهرست کشته شدگان امسال. » وی افزود: «آمدن نام او در این دو فهرست شاهدی بر بیرحمی محض رژیم ایران است که به کارهای خود ظاهری قانونی میدهد. کشته شدن زم در حقیقت قتلی با حمایت دولت است.»
با اینکه ایالات متحده نسبت به کشته شدن زم اعتراض کرد، اینکه دولت ترامپ مسئولان عربستان را به خاطر قتل جمال خاشقچی در ۲۰۱۸ محکوم نکرد، نشان میدهد که رویکردی فرصت طلبانه به دفاع از آزادی مطبوعات دارد. ماه گذشته CPJ جهت احیای جایگاه رهبری ایالات متحده در زمینهی آزادی مطبوعات، توصیههایی را برای دولت آیندهی جو بایدن منتشر کرد که شامل مواردی همچون انتصاب نمایندهی مخصوص رئیس جمهور میشود.
در سراسر جهان سه نفر جان خود را در تبادل آتش در مناطق جنگی از دست دادند که این کمترین میزان از سال ۲۰۰۰ بوده است. دلیل آن هم قرار گرفتن دنیاگیری کووید-۱۹ در صدر اخبار جهانی و مشکلاتی که این ویروس برای مسافرت خبرنگاران پیش آورد میباشد. این سه خبرنگار در حملهی هوایی روسیه در سوریه کشته شدند. سایر روزنامه نگاران کشته شده جان خود را در ماموریتهای خطرناکی که ناگهان به خشونت کشیده شدند نظیر ناآرامیهای مدنی در عراق و نیجریه از دست دادند.
CPJ در حال بررسی مرگ حداقل ۱۵ خبرنگار دیگر است تا مشخص کند انگیزهی قتل آنها حرفهی روزنامه نگاری بوده است یا نه. در گزارش تحلیلی امسال CPJ از خبرنگارانی که در راه انجام وظیفه کشته شدهاند از دادههای گردآوری شده تا تاریخ ۱۵ دسامبر ۲۰۲۰ استفاده شده است. پس از این تاریخ CPJ به بررسی گزارشهایی دربارهی کشته شدن تعدادی خبرنگار در هندوراس و افغانستان پرداخته است. وبگاه CPJ از طریق لینک cpj.org/data/killed/ مدام به روز رسانی میشود. روش شناسی CPJ را میتوانید از طریق این لینک مشاهده کنید.
CPJ در راس کمپین جهانی علیه کیفر ناپذیری است و یکی از گروههای دخیل در طرح جهانی امن تر برای حقیقت است . این طرح به دنبال اجرای عدالت برای روزنامه نگاران به قتل رسیده است و نام آنها را زنده نگه میدارد.
سایمون در پایان گفت: «اینکه قتل رو به رشد است و شمار روزنامه نگاران زندانی در سراسر جهان به رکورد جدیدی رسیده است به خوبی نشان میدهد که در میانهی دنیاگیری [کرونا] که دسترسی به اطلاعات حیاتی است، آزادی مطبوعات مورد تهاجم قرار دارد.» وی افزود: «ما باید دست به دست هم دهیم تا این رویه وحشتناک را معکوس کنیم.»
گزارش CPJ به زبانهای عربی، چینی، انگلیسی، فارسی، فرانسوی، پرتغالی، روسی، اسپانیایی و ترکی در دسترس خواهد بود. کارشناسان CPJ برای انجام مصاحبه به زبانهای مختلف آمادگی دارند. برای دریافت اطلاعات بیشتر با پست الکترونیکی press@cpj.org تماس بگیرید.